Từ ngàn đời nay, trong đời sống hàng ngày, bữa ăn của người Việt thường đi kèm với nhiều loại rau được chế biến theo nhiều cách khác nhau. Vì thế, khi có những vụ việc làm rau bẩn làm giả rau sạch, người tiêu dùng rất bức xúc và hoang mang. Trong bài viết này, RauSach.net sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về rau sạch và rau bẩn cũng như đưa ra các mẹo để phân biệt rau.

Rau sạch, hay rau an toàn, là gì?

Thực tế, nhiều người chọn mua rau sạch nhưng vẫn còn mơ hồ khái niệm về nó. Rau sạch (hay rau an toàn) là một thuật ngữ dùng để chỉ các sản phẩm rau xanh, củ, hoa quả an toàn cho sức khỏe con người và lượng phân hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc kích thích tồn đọng trong quá trình sản xuất phải dưới mức tiêu chuẩn cho phép.

Để kiểm soát và quản lý nguồn rau sạch, khái niệm VietGAP được ra đời. Tiêu chuẩn VietGAP là viết tắt của cụm từ Vietnamese Good Agricultural Practices, được ban hành bởi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Sản phẩm được chứng nhận chuẩn VietGAP sẽ được dán tem lên bao bì, giúp người tiêu dùng an tâm hơn về nguồn gốc thực phẩm tiêu thụ.

Ăn phải rau bẩn, nguy hại ra sao?

Rau bẩn là rau nhiễm các hóa chất độc hại do quá trình trồng trọt và canh tác không tuân thủ theo các nguyên tắc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học. Do đó khi ăn phải rau bẩn sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người.

Một trong số những tình trạng phổ biến hiện nay đó là ăn phải rau bẩn có dư lượng thuốc trừ sâu cao. Điều này rất dễ dẫn đến các bệnh về thần kinh. Các chất hóa học có trong các loại thuốc này ảnh hưởng lớn hoặc thậm chí gây mất dần chức năng của não bộ.

(Xem thêm: Vietnam car rental)

Rau nhiễm chất độc từ thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học có thể khiến người ăn bị ngộ độc cấp tính cho cơ thể. Nếu phát hiện muộn và không chữa trị kịp thời có thể dẫn tới tử vong. Bên cạnh đó việc tưới rau trong quá trình vận chuyển bằng nguồn nước ô nhiễm cũng là nguyên nhân lớn gây nên các bệnh về vi sinh vật có hại như giun sán, ký sinh trùng,...

Ngoài ra, người ăn phải rau trồng từ nguồn đất bị ô nhiễm bởi các kim loại nặng, dễ dàng dung nạp những kim loại này và cơ thể. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến các bệnh ung thư nguy hiểm đến sức khỏe con người.

Tình trạng “rau bẩn” đội lốt “rau sạch VietGAP”

Gần đây, có một khối lượng lớn “rau bẩn” không rõ nguồn gốc được các Công ty chuyên phân phối nông sản tuồn vào các siêu thị và cửa hàng tiện lợi sau khi đã “phù phép” thành “rau sạch VietGAP” bằng tem nhãn mác giả. Từ đó rau bẩn ngang nhiên đủ tiêu chuẩn để trở thành rau sạch và phân phối cho người tiêu dùng.

Để có thể lựa chọn loại rau an toàn, không có chứa các chất độc hại, các bạn có thể dựa vào một số tiêu chí dưới đây.

Dựa vào màu của rau

Thông thường các loại rau hữu cơ (rau sạch) đều có màu xanh hơi vàng (xanh chuẩn đối với bảng màu lá của từng loại rau). Rau trồng bằng phân hóa học thường có màu xanh đậm do dư đạm và nitrat, màu xanh này thường thu hút sâu bệnh gây hại cho cây và cho sức khỏe con người.

Dựa vào hình dáng

Rau sạch thường có thân giòn, lá nhỏ và có độ rắn chắc nhưng không bóng mượt. Ngược lại, nếu bạn thấy những loại rau héo, lá to, nhiều và kèm theo màu xanh đậm không tự nhiên thì nhiều khả năng rau có chứa chất kích thích tăng trưởng.

Chẳng hạn như rau muống nước khi được trồng ở những khu vực ao có nhiều kim loại nặng, vi sinh vật, có chứa nước thải,… thân và lá cây to, có màu xanh không tự nhiên.

Ngoài ra, rau không có chứa chất hóa học thường có những đốm nhỏ li ti trên lá do côn trùng hoặc sâu bọ.

Độ giòn

Rau sạch khi ăn rất giòn, ít xơ và thơm một cách tự nhiên mà không cần đến gia vị, càng ít sử dụng gia vị khi xào nấu thì ăn càng ngon, thân rau rắn chắc nhưng không bóng mượt. Rau trồng bằng phân hóa học thường mềm và dễ ỉu vì tích trữ quá nhiều nước trong thân rau.

Thời gian bảo quản

Để lựa chọn được rau sạch an toàn, các bạn có thể dựa vào độ héo khi bảo quản rau. Thường rau sạch sẽ bảo quản được lâu hơn khi để ở nhiệt độ mát. Còn đối với rau "bẩn" thường để được 2, 3 ngày, rau sẽ bị thối, hỏng và chảy nước.

Dựa vào hương vị

Bạn sẽ phải thật tinh ý mới có thể áp dụng cách này. Thông thường, khi chế biến rau trong bữa ăn thì mùi vị của rau sạch thường đậm đà hơn rau không sạch. Khi ăn rau sạch, bạn sẽ cảm thấy sợi rau giòn và ngọt hơn rau không sạch.

Trong một số trường hợp, thuốc bảo vệ thực vật còn sót lại nhiều trên rau nên khi luộc hoặc nấu canh sẽ có mùi rất nồng, bạn nên đổ bỏ chứ tuyệt đối không nên ăn sẽ rất nguy hiểm. Vì thế, các chuyên gia thường khuyên bạn nên ngâm với nước rửa rau quả trước khi chế biến để loại sạch hóa chất còn sót lại.

Cách sơ chế rau để đảm bảo an toàn khi sử dụng

Quá trình sơ chế rau cũng giúp loại bỏ tương đối những chất bẩn, hóa học còn dư thừa trong rau. Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn nhưng sẽ có những tác dụng nhất định.

Một số cách rửa rau được các chuyên gia khuyến khích như:

- Rửa rau dưới vòi nước sạch để loại bỏ đất, vi khuẩn và các chất hóa học còn dư trên rau. Đặc biệt, với những loại rau có cuống như xà lách, rau cải nên rửa trực tiếp dưới vòi chảy, chú ý các phần kẽ - khu vực nhiều đất, cát.

- Ngâm với nước muối khoảng 5 đến 10 phút trước khi chế biến, điều này có thể loại bỏ một số loại vi sinh vật có hại trên bề mặt rau.

Ngoài ra, để đảm bảo an toàn khi ăn rau, các bạn nên ưu tiên các cách chế biến chín. Ăn rau sống thường xuyên dễ ảnh hưởng tới hệ tiêu hoá, tạo điều kiện cho các loại giun, sán xâm nhập.

Nhìn chung, để đảm bảo an toàn cho sức khoẻ, mọi người nên lựa chọn những loại rau được trồng ở khu vực có đất, nước sạch và được chăm sóc theo quy định, không có tồn dư thuốc trừ sâu, chất kích thích, kim loại nặng. Nên lựa chọn rau có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, không chọn loại có mẫu mã bắt mắt và không tự nhiên.

Nguồn: RauSach.net