Hiện nay, nhằm hướng tới nâng cao giá trị nông sản, sản xuất nông nghiệp Việt Nam đang ngày một chuẩn hóa để đảm bảo những yêu cầu khắt khe của nước nhập khẩu. Không chỉ có vậy sản xuất thực phẩm an toàn đang là vấn đề mà mọi người tiêu dùng luôn đặt lên hàng đầu. Để đáp ứng những yêu cầu trên và phù hợp với xu thế phát triển. Bộ NN&PTNT đã ban hành Quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (VietGAP). Dạo quanh thị trường, khách hàng có thể thấy Rau VietGAP. Thế nhưng không phải ai cũng biết Rau trồng chuẩn VietGap có gì khác biệt. Nội dung dưới đây của RauSach.netsẽ giới thiệu cho người đọc khái quát quy trình trồng rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP.
1. Chứng nhận VietGAP trồng trọt là gì?
VietGAP (Vietnamese
Good Agricultural Practices – Thực hành sản xuất nông nghiệp tốt tại Việt Nam)
là giấy chứng nhận quy trình sản xuất thực phẩm sạch do Bộ Nông nghiệp và Phát
triển nông thôn ban hành ngày 28/01/2018, được áp dụng trong các lĩnh vực rồng
trọt
Bộ tiêu chuẩn VietGAP
bao gồm các tiêu chí do Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành và hướng
dẫn người sản xuất áp dụng nhằm đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm, truy xuất
nguồn gốc sản phẩm, bảo vệ môi trường và sức khỏe, an sinh xã hội cho người lao
động.
Chứng nhận VietGAP trồng
trọt là minh chứng cho thấy bạn đã sản xuất nông sản theo tiêu chuẩn
VietGAP. Nó không chỉ đem lại lợi ích về
mặt kinh tế mà còn có ý nghĩa về lớn mặt xã hội, khi vừa đảm bảo sức khỏe cho
người sản xuất, vừa tạo ra sản phẩm an toàn cho người sử dụng
2. Thế nào là rau VietGAP?
Rau VietGap là rau an
toàn hay rau đủ tiêu chuẩn Vietgap đòi hỏi một số tiêu chí sản xuất rau khắt
khe. Như vậy, rau VietGAP là rau sạch, đảm bảo được sức khỏe của người dùng.
Tuy vậy, rau VietGap vẫn sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu cũng như các loại thuốc
kích thích tăng trưởng trong giới hạn cho phép.
Rau đạt tiêu chuẩn
VietGAP sẽ có giấy chứng nhận của Tư vấn và hỗ trợ nông nghiệp. Và các loại rau
củ quả đạt tiêu chuẩn khi bán ngoài chợ, siêu thị hay cửa hàng đểu phải có tem
VietGap.
3. Các tiêu chí cơ bản cho sản xuất rau VietGAP
Căn cứ Quyết định số
379/QĐ–BNN–KHCN ngày 28/01/2008 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn ban hành Quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt cho rau, quả tươi an
toàn;.
Điều kiện vùng sản xuất
- Khu vực sản xuất phải
nằm trong quy hoạch; đất trồng, nước tưới, nước rửa sản phẩm phải được xác định
đủ tiêu chuẩn về độ an toàn theo quy định hiện hành.
- Trường hợp có mối
nguy gây ô nhiễm hóa học, sinh học, vật lý cao và không thể khắc phục được thì
không đủ điều kiện sản xuất.
- Kiểm tra độ an toàn của
điều kiện sản xuất (phân tích lại mẫu đất, nước vùng sản xuất) được thực hiện
theo quy định. Khi cần thiết phải xử lý ngay các nguy cơ gây ô nhiễm.
Quản lý đất trồng và vệ sinh đồng ruộng
- Cần có biện pháp chống
xói mòn, thoái hóa đất và thực hiện các biện pháp kỹ thuật trồng trọt (làm đất,
bón phân hữu cơ, luân canh cây trồng…) hợp lý để bảo vệ nguồn tài nguyên đất trồng.
- Cần có biện pháp hạn
chế gây ô nghiễm đất trồng, nguồn nước tưới, môi trường của vùng sản xuất. Thu
gom rác thải bảo vệ thực vật đúng nơi quy định.
- Ghi chép và lưu giữ hồ
sơ quản lý điều kiện sản xuất
Quản lý sử dụng phân bón và chất phụ gia
- Chỉ sử dụng các loại
phân bón có nguồn gốc rõ ràng và trong danh mục được phép sản xuất, kinh doanh
tại Việt Nam.
- Trường hợp tự sản xuất
phân hữu cơ, phải thực hành đúng phương pháp, đảm bảo đủ thời gian.
- Cần tuân thủ quy
trình bón phân cho từng loại cây cụ thể (cách bón, liều lượng…), không bón quá
liều lượng gây ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm. CÀ
- Nơi cất giữ, chứa
phân bón phải đảm bảo không gây ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động và chất
lượng sản phẩm cây trồng.
- Ghi nhật ký và lưu giữ
hồ sơ sản xuất: Nhật ký thực hành sản xuất, Nhật ký mua vật tư nông nghiệp
Quản lý, sử dụng nguồn nước trong sản xuất
- Chỉ sử dụng nguồn nước
đủ tiêu chuẩn an toàn theo quy định hiện hành trong hoạt động sản xuất (tưới, rửa
và xử lý sau thu hoạch).
- Không sử dụng nước thải
công nghiệp, nước thải sinh hoạt từ các bệnh viện, khu dân cư tập trung, trang
trại chăn nuôi, lò giết mổ… trong hoạt động sản xuất (tưới, rửa, và xử lý sau
thu hoạch).
- Khi phát hiện có nguy
cơ ô nhiễm nguồn nước tưới, nước rửa sản phẩm phải thông báo và có biện pháp khắc
phục kịp thời và ghi Nhật ký Quản lý điều kiện sản xuất, lưu giữ hồ sơ
Quản lý sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất
- Người lao động và tổ
chức, cá nhân sử dụng lao động phải được tập huấn về quản lý và sử dụng an toàn
thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất nông nghiệp bảo đảm an toàn cho con người và sản
phẩm.
- Cần áp dụng các biện
pháp quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), quản lý cây trồng tổng hợp (ICM) nhằm hạn
chế việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.
- Chỉ mua thuốc bảo vệ
thực vật, hóa chất nông nghiệp từ các cửa hàng được phép kinh doanh.
- Quản lý sử dụng thuốc
bảo vệ thực vật, hóa chất cần phải tuân thủ theo hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật
và hướng dẫn trên bao bì theo nguyên tắc “4 đúng” (đúng thuốc, đúng lúc, đúng
liều lượng, nồng độ và đúng phương pháp):
- Ghi nhật ký và lưu giữ
hồ sơ: Nhật ký thực hành sản xuất, Nhật ký mua vật tư nông nghiệp đối với từng
loại cây trồng, trong từng mùa, vụ kể từ khi gieo trồng đến khi thu hoạch gồm
các thông tin như: địa điểm sản xuất,
thời gian, tên thuốc BVTV, hóa chất, tên loại sâu bệnh, liều lượng, cách phòng
trừ, tên người thực hiện…
Thu hoạch và xử lý sau thu hoạch
- Tuyệt đối phải đảm bảo
thời gian cách ly (phân bón, thuốc BVTV, hóa chất) khi thu hoạch sản phẩm.
- Sản phẩm sau khi thu
hoạch không được để tiếp xúc trực tiếp với đất và hạn chế để qua đêm.
- Chỉ rửa, sơ chế sản
phẩm sau thu hoạch bằng nguồn nước sạch, đủ tiêu chuẩn an toàn theo quy định hiện
hành.
- Thiết bị, vật tư và đồ
chứa
- Sơ chế, đóng gói sản
phẩm
- Bảo quản và vận chuyển:
– Phương tiện vận chuyển, thùng chứa sản phẩm phải được làm sạch; Không bảo quản
và vận chuyển sản phẩm chung với các hàng hóa khác có nguy cơ gây ô nhiễm sản
phẩm.
- Ghi chép và lưu giữ hồ
sơ Nhật ký thu hoạch và bán sản phẩm (bảng 3) 8. Quản lý và xử lý chất thải
TXA Phải có biện pháp quản lý và xử lý
chất thải, nước thải phát sinh từ hoạt động sản xuất, sơ chế và bảo quản sản phẩm.
Đào tạo và quản lý công tác đào tạo, tuyên truyền
- Người tham gia sản xuất
phải được đào tạo đầy đủ kiến thức về Quản lý dịch hại tổng hợp (TPM); Quản lý
cây trồng tổng hợp (ICM) và Thực hành nông nghiệp tốt (GAP).
- Công tác tuyên truyền,
nâng cao nhận thức về ATVSTP, sản xuất cây trồng an toàn cho mọi đối tượng cần
được thực hiện thường xuyên, liên tục.
- Ghi nhật ký và lưu giữ
hồ sơ Quản lý hoạt động đào tạo, tập huấn, tuyên truyền
Ghi Nhật ký sản xuất, lưu trữ hồ sơ, truy nguyên nguồn gốc
- Tổ chức và cá nhân sản
xuất rau an toàn theo “Hướng dẫn thực hiện các tiêu chí cơ bản của VietGAP cho
sản xuất rau” phải ghi chép đầy đủ Nhật ký đồng ruộng, Nhật ký Quản lý sản xuất
và lưu giữ hồ sơ.
- Việc ghi chép nhật ký
đồng ruộng, nhật ký quản lý sản xuất cần được thực hiện thường xuyên, liên tục
và có kiểm tra định kỳ.
- Hồ sơ, Nhật ký đồng
ruộng, Nhật ký quản lý sản xuất phải được theo dõi, quản lý và lưu giữ tại cơ sở
sản xuất.
- Thời hạn lưu trữ hồ
sơ ít nhất hai năm hoặc lâu hơn nếu có yêu cầu của khách hàng hoặc cơ quan quản
lý.
- Cần ghi rõ địa chỉ,
tên người sản xuất khi bán sản phẩm hoặc gắn tem nhãn lên sản phẩm để truy
nguyên nguồn gốc.
- Nếu phát hiện các yếu
tố gây ô nhiễm trong sản phẩm vượt quá mức tối đa cho phép phải dừng ngay việc
thu hoạch, mua, bán sản phẩm; cần thu hồi sản phẩm, xác định nguyên nhân gây ô
nhiễm và nhanh chóng áp dụng các biện pháp ngăn ngừa giảm thiểu ô nhiễm, đồng
thời ghi Nhật ký thu hoạch và bán sản và lưu giữ hồ sơ.
3. Quy trình trồng rau VietGAP
Để đạt chuẩn VietGAP,
cá nhân hoặc tổ chức phải thực hiện đúng các quy trình từ nuôi trồng, thu hoạch
đến bảo quản theo tiêu chuẩn rất khắt khe nhằm đảm bảo sức khỏe của người sản
xuất và tiêu dùng, không ảnh hưởng đến môi trường cũng như có thể dễ dàng truy
nguyên nguồn gốc.
Loại đất
- Theo đúng quy định,
rau VietGap cần được trồng ở vùng đất cao, thoát nước thích hợp với sự sinh trưởng
của rau.
- Khu vực này phải cách
ly với khu vực có chất thải công nghiệp và bệnh viện ít nhất 2 km, với chất thải
sinh hoạt thành phố ít nhất 200 m. Ngoài ra đất không được có tồn dư hóa chất độc
hại.
Nước tưới đối với rau VietGap
- Rau theo tiêu chuẩn
VietGap phải sử dụng nguồn nước tưới từ sông không bị ô nhiễm hoặc phải qua xử
lý.
- Đối với những loại
rau ngắn ngày như rau xà lách và các loại rau gia vị phải sử dụng nước giếng
khoan. Khi pha phân bón lá và thuốc bảo vệ thực vật cho rau, cần dùng nước sạch.
Chọn giống rau VietGAP
- Người trồng phải nắm
rõ lý lịch nơi sản xuất giống, đối với giống nhập nội phải qua kiểm dịch.
- Chỉ gieo trồng các loại
giống tốt và trồng cây con khỏe mạnh, không mang nguồn sâu bệnh.
- Hạt giống trước khi
gieo cần được xử lý hóa chất hoặc nhiệt để diệt nguồn sâu bệnh.
Phân bón
- Khi trồng rau
VietGap, người trồng được khuyến khích sử dụng loại phân hữu cơ hoai mục bón
cho rau. Tuy nhiên tuyệt đối không bón các loại phân chuồng chưa ủ hoai, không
dùng phân tươi pha loãng nước để tưới.
- Bên cạnh đó vẫn có thể
sử dụng phân hoá học bón thúc vừa đủ theo yêu cầu của từng loại rau. Cần kết
thúc bón trước khi thu hoạch ít nhất 15 ngày.
Cách phòng trừ sâu bệnh cho rau
Để phòng trừ bệnh cho
rau VietGap, người trồng cần áp dụng các biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp
IPM (integrated Pest Management), cụ thể bao gồm:
- Luân canh cây trồng hợp
lý.
- Sử dụng giống tốt, chống
chịu sâu bệnh và sạch bệnh.
- Chăm sóc theo yêu cầu
sinh lý của cây (tạo cây khỏe).
- Thường xuyên vệ sinh
đồng ruộng.
- Sử dụng nhân lực bắt
giết sâu.
- Sử dụng các chế phẩm
sinh học trừ sâu bệnh hợp lý.
- Kiểm tra đồng ruộng
phát hiện và kịp thời có biện pháp quản lý thích hợp đối với sâu, bệnh.
Thu hoạch rau VietGap
Việc thu hoạch rau
VietGap cần tuân thủ quy trình như sau:
- Thu hoạch rau đúng độ
chín, đúng theo yêu cầu của từng loại rau, loại bỏ lá già héo, trái bị sâu bệnh
và dị dạng.
- Rửa kỹ rau bằng nước
sạch, dùng bao túi sạch để chứa đựng.
- Sau khi thu hoạch,
rau sẽ được chuyển vào phòng sơ chế, Ở đây rau sẽ được phân loại, làm sạch. Rửa
kỹ rau bằng nước sạch, dùng bao túi sạch để chứa đựng.
Vận chuyển, bảo quản và sử dụng
Sau khi đóng gói, rau
VietGap sẽ được niêm phong và vận chuyển đến cửa hàng hoặc trực tiếp cho người
sử dụng trong vòng 2h để đảm bảo điều kiện vệ sinh và an toàn.
Rau được bảo quản ở cửa
hàng ở nhiệt độ 20oC và thời gian lưu trữ không quá 2 ngày. Rau an toàn có thể
sử dụng ngay không cần phải ngâm nước muối hay các chất làm sạch khác.
Nguồn: RauSach.net